કર્રેન્ત અફેર્સ- ૧, જાન્યુઆરી ૨૦૨૪ ને આવરી લેતા પ્રસંગો પાર આ આર્ટિકલ માં વિગતો આપી છે.
કર્રેન્ત અફેર્સ- ૧, જાન્યુઆરી ૨૦૨૪ – ૧
૧. નીતિ આયોગના પૂર્વ ઉપાધ્યક્ષ અરવિંદ પનાગરિયાને ૧૬મા નાણાં પંચના અધ્યક્ષ બનાવવામાં આવ્યા છે.
રિત્વિક રંજનમ પાંડેને આયોગના સચિવ બનાવવામાં આવ્યા છે.
આયોગના અધ્યક્ષ અને અન્ય સભ્યોનો કાર્યકાળ ૩૧ ઓક્ટોબર ૨૦૨૫ સુધીનો રહેશે.
એન.કે. સિંહ ૧૫મા નાણાપંચના અધ્યક્ષ છે
નાણાપંચ નાણાપંચઃ
તે બંધારણની કલમ ૨૮૦ હેઠળ સ્થાપિત બંધારણીય સંસ્થા છે.
તે કેન્દ્ર અને રાજ્યો વચ્ચે કેટલા પૈસાની વહેંચણી કરવામાં આવશે તેની દેખરેખ રાખે છે.
પ્રથમ નાણાં પંચની સ્થાપના ૧૯૫૧માં કરવામાં આવી હતી
કેસી નિયોગી નાણા પંચના પ્રથમ અધ્યક્ષ હતા.
મુખ્ય અધ્યક્ષ:
મુખ્ય અધ્યક્ષ વ્યક્તિનું નામ
૨૨મા કાયદા પંચના અધ્યક્ષ – રૂતુરાજ અવસ્થી
રાષ્ટ્રીય માનવાધિકાર આયોગના અધ્યક્ષ – અરુણ કુમાર મિશ્રા
લઘુમતી આયોગના અધ્યક્ષ – ઈકબાલસિંહ લાલપુરા
OBC કમિશનના અધ્યક્ષ – હંસરાજ આહિર
એસસી કમિશનના અધ્યક્ષ – વિજય સાપલા
રાષ્ટ્રીય મહિલા આયોગના અધ્યક્ષ – રેખા શર્મા
ભારતીય રેલવે બોર્ડના અધ્યક્ષ – જયા વર્મા સિન્હા
નીતિ આયોગના સીઈઓ – બીવીઆર સુબ્રમણ્યમ
કર્રેન્ત અફેર્સ- ૧, જાન્યુઆરી ૨૦૨૪ – ૨
૨. આર્જેન્ટિનાના પ્રમુખ જેવિયર મિલીએ બ્રિક્સના નેતાઓને પત્ર લખીને સંગઠનમાંથી રાજીનામું આપી દીધું છે.
આર્જેન્ટિના, ઇથોપિયા, ઈરાન, સાઉદી અરેબિયા, ઇજિપ્ત અને સંયુક્ત આરબ અમીરાત ૧ જાન્યુઆરી, ૨૦૨૪ ના રોજ જોડાવાના હતા.
બ્રિક્સ વિશે:
BRIC શબ્દ ૨૦૦૧ માં અર્થશાસ્ત્રી જીમ ઓ’નીલ દ્વારા બનાવવામાં આવ્યો હતો.
પ્રથમ BRIC સમિટ ૨૦૦૯માં રશિયાના યેકાટેરિનબર્ગમાં યોજાઈ હતી.
દક્ષિણ આફ્રિકા ૨૦૧૦માં જોડાયા બાદ BRICS બન્યું.
બ્રિક્સ દેશો દ્વારા ૨૦૧૪માં ન્યૂ ડેવલપમેન્ટ બેંક (NDB)ની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી.
આર્જેન્ટિના વિશે:
રાજધાની: બ્યુનોસ એરેસ
ચલણ: આર્જેન્ટિનાના પેસો
સત્તાવાર ભાષા: સ્પેનિશ
પ્રમુખ: ઝેવિયર મિલી
કર્રેન્ત અફેર્સ- ૧, જાન્યુઆરી ૨૦૨૪ – ૩
૩. ભારત વિશ્વનો બીજો સૌથી મોટો સ્ટીલ ઉત્પાદક દેશ બની ગયો છે
નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૩માં ૧૨૫.૩૨ મિલિયન ટન ક્રૂડ સ્ટીલ અને ૧૨૧.૨૯ મેટ્રિક ટન સ્ટીલનું ઉત્પાદન થયું છે.
૨૦૦૮ થી સ્ટીલનું ઉત્પાદન ૭૫% વધ્યું છે
હાલમાં સૌથી મોટો સ્ટીલ ઉત્પાદક દેશ ચીન છે.
સ્ટીલ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (SAIL):
મુખ્યાલય: નવી દિલ્હી
વર્તમાન પ્રમુખઃ અમરેન્દુ પ્રકાશ
તે એક સરકારી સંસ્થા છે
મહારત્ન કંપનીનો દરજ્જો મળ્યો છે
તે સરકારી માલિકીની સૌથી મોટી સ્ટીલ ઉત્પાદક કંપની છે
કર્રેન્ત અફેર્સ- ૧, જાન્યુઆરી ૨૦૨૪ – ૪
૪. ફ્રાન્સની ફ્રેન્કોઇસ બેટનકોર્ટ માયેઝ વિશ્વની એવી મહિલા બની છે જેની પાસે ૧૦૦ અબજ ડોલરની સંપત્તિ છે.
બ્લૂમબર્ગ અનુસાર માયાઝની કુલ સંપત્તિ $૧૦૦.૧ બિલિયન સુધી પહોંચી ગઈ છે.
મે આ કંપનીના ચેરપર્સન છે
૨૦૨૩ ના મુખ્ય સૂચકાંકો
મુખ્ય સૂચકાંકો રેન્ક
QS સસ્ટેનેબિલિટી રેન્કિંગ – દિલ્હી યુનિવર્સિટી ૨૨૦
ક્લાઈમેટ ચેન્જ પર્ફોર્મન્સ ઈન્ડેક્સ ૨૦૨૪ – ૭
હેનલી પાસપોર્ટ ઇન્ડેક્સ (જુલાઈ ૨૦૨૩) – ૮૦
વર્લ્ડ પ્રેસ ફ્રીડમ ઈન્ડેક્સ ૨૦૨૩ – ૧૬૧
વર્લ્ડ હેપીનેસ ઈન્ડેક્સ ૨૦૨૩ – ૧૨૬
એનર્જી ટ્રાન્ઝિશન ઇન્ડેક્સ ૨૦૨૩ – ૬૭
ચૂંટણી લોકશાહી સૂચકાંક ૨૦૨૩ – ૧૦૮
ક્યુએસ વર્લ્ડ યુનિવર્સિટી રેન્કિંગ્સ ૨૦૨૪ – IIT બોમ્બે (૧૪૯ મી)
કર્રેન્ત અફેર્સ- ૧, જાન્યુઆરી ૨૦૨૪ – ૫
૫. મહત્વપૂર્ણ અવકાશી ગુપ્ત માહિતી એકત્રિત કરવા ISRO આગામી પાંચ વર્ષમાં ૫૦ ઉપગ્રહો લોન્ચ કરશે
આ ઉપગ્રહો સેનાના ઉપયોગ માટે લશ્કરી ઉપગ્રહ હશે.
આ ઉપગ્રહ હજારો કિલોમીટરની ત્રિજ્યામાંથી વિવિધ ગતિવિધિઓને શોધી શકશે.
લશ્કરી ઉપગ્રહો જાસૂસી ઉપગ્રહો છે જે વ્યૂહાત્મક હેતુઓ માટે બનાવવામાં આવ્યા છે.
ISRO વિશે:
સ્થાપના: ૧૫ ઓગસ્ટ ૧૯૬૯
મુખ્ય મથક: અંતરિકા ભવન, બેંગ્લોર
વર્તમાન અધ્યક્ષ: એસ સોમનાથ
ISRO એ ભારત સરકારના અવકાશ વિભાગની સ્પેસ એજન્સી છે.
ISRO નું મહત્વપૂર્ણ મિશન:
સેટેલાઇટ લોંચની તારીખ લોંચ વાહન
ગગનયાનની પ્રથમ ટેસ્ટ ફ્લાઇટ ૨૧ ઓક્ટોબર ૨૦૨૩ – TV-D1
આદિત્ય L-1 મિશન ૨ સપ્ટેમ્બર ૨૦૨૩ – PSLV-C57
DS-SAR મિશન 30 જુલાઈ ૨૦૨૩ – PSLV-C56
ચંદ્રયાન-૩ ૧૪ જુલાઈ ૨૦૨૩ – LVM3-M4
NVS-01 મે ૨૦૨૩ – GSLV-F12
TELEOS-૨ મિશન એપ્રિલ ૨૦૨૩ – PSLV-C55
OneWeb India-૨ માર્ચ ૨૦૨૩ – LVM3-
કર્રેન્ત અફેર્સ- ૧, જાન્યુઆરી ૨૦૨૪ -૬
૬. UAPA હેઠળ ગૃહ મંત્રાલય દ્વારા લખબીર સિંહ લાંડાને “વ્યક્તિગત આતંકવાદી” તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે
તે કેનેડા સ્થિત ગુનેગાર છે અને બબ્બર ખાલસા ઈન્ટરનેશનલ (BKI)નો વડા છે.
ગૃહ મંત્રાલયે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે લંડા કેનેડામાં ખાલિસ્તાન તરફી તત્વો સાથે સંકળાયેલા હતા.
ગેરકાનૂની પ્રવૃત્તિઓ નિવારણ અધિનિયમ (UAPA), ૧૯૬૭:
ભારતમાં ૧૯૬૭માં અમલમાં મુકાયો છે.
પ્રાથમિક આતંકવાદ વિરોધી કાયદો છે
તે ભારતની અખંડિતતા અને સાર્વભૌમત્વને જોખમમાં મૂકતી ગેરકાયદેસર અને આતંકવાદી પ્રવૃત્તિઓને ગેરકાયદેસર અને સજા કરવા માટે ઘડવામાં આવી હતી.
કર્રેન્ત અફેર્સ- ૧, જાન્યુઆરી ૨૦૨૪ -૭
૭. ગુજરાત સરકાર દ્વારા ‘દ્વારકા’માં ભારતની પ્રથમ સબમરીન આધારિત અંડરવોટર ટુરિઝમ લોન્ચ કરવામાં આવશે
આનાથી પ્રવાસીઓને ‘દ્વારકા’માં દરિયાઈ જીવનની શોધ કરવામાં મદદ મળશે.
પ્રવાસીઓને સબમરીનમાં સમુદ્રથી ૧૦૦ મીટર નીચે લઈ જવામાં આવશે
દરેક સબમરીન ૨૪ પ્રવાસીઓને લઈ જશે
ગુજરાત વિશે-
રચના: ૧ મે ૧૯૬૦
રાજધાની: ગાંધીનગર
રાજ્યપાલ: શ્રી આચાર્ય દેવ વ્રત
મુખ્યમંત્રી: શ્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલ
એસેમ્બલી: ૧૮૨
લોકસભા: ૨૬
રાજ્યસભા: ૧૧
ભાષા: ગુજરાતી અને હિન્દી
જિલ્લાઓ: ૩૩
કર્રેન્ત અફેર્સ- ૧, જાન્યુઆરી ૨૦૨૪ – ૮
૮. કેન્દ્રીય પર્યાવરણ મંત્રી – ભૂપેન્દ્ર યાદવ જાહેરાત કરી.
સમગ્ર દેશમાં લાકડા, વાંસ અને અન્ય વન પેદાશોના પરિવહનની સુવિધા માટે ‘નેશનલ ટ્રાન્ઝિટ પાસ સિસ્ટમ (NTPS)’ સમગ્ર ભારતમાં શરૂ કરવામાં આવી છે.
NTPS ની કલ્પના “વન નેશન-વન પાસ” વ્યવસ્થા તરીકે કરવામાં આવી છે.
હાલમાં આ સંકલિત પરમિટ સિસ્ટમ ૨૫ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં અમલમાં છે
કર્રેન્ત અફેર્સ- ૧, જાન્યુઆરી ૨૦૨૪ -૯
૯. સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજનામાં વ્યાજ દરમાં ૦.૨૦%નો વધારો કરવામાં આવ્યો છે.
અગાઉ સુકન્યા સ્કીમનો વ્યાજ દર ૮% હતો અને ત્રણ વર્ષની ટાઈમ ડિપોઝીટનો વ્યાજ દર ૭% હતો.
સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના ૨૨ જાન્યુઆરી ૨૦૧૫ના રોજ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા ‘બેટી બચાવો બેટી પઢાવો અભિયાન’ના ભાગરૂપે શરૂ કરવામાં આવી હતી.
આ યોજના દીકરીના ભણતર અને લગ્નના ખર્ચને પહોંચી વળવા માટે છે.
કર્રેન્ત અફેર્સ- ૧, જાન્યુઆરી ૨૦૨૪ -૧૦
૧૦. IIT-B ના ટેકફેસ્ટમાં તાજેતરમાં કરાયેલી જાહેરાતમાં, Reliance Jio Infocomm ના ચેરમેન આકાશ અંબાણીએ “ભારત GPT” નામની આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ પહેલ વિકસાવવા માટે ઈન્ડિયન ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ટેક્નોલોજી બોમ્બે અને રિલાયન્સ જિયો વચ્ચેના સહયોગને જાહેર કર્યો. ઇવેન્ટ દરમિયાન, અંબાણીએ AI ને તેમની સંસ્થામાં ઊભી રીતે અને વિવિધ ક્ષેત્રોમાં આડા બંને રીતે એકીકૃત કરવાની કંપનીની પ્રતિબદ્ધતા શેર કરી હતી.
આપ બીજા કર્રેન્ત અફેર્સ ને ટોપિક પર જાણકારી માટે અહીં ક્લિક કરો.