સુશાસન દિવસ, ૨૫ ડિસેમ્બર ૨૦૨૩

સુશાસન દિવસ 

શા માટે સમાચાર માં?
પૂર્વ વડાપ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયીની જન્મજયંતિ નિમિત્તે ૨૫મી ડિસેમ્બરે સુશાસન દિવસ મનાવવામાં આવે છે. ૨૦૧૪ માં જ્યારે ભાજપ સરકાર સત્તામાં આવી ત્યારે આ દિવસ ની પ્રથમ વખત, જાહેરાત કરવામાં આવી હતી.  કેન્દ્ર સરકારે ૨૦૧૯માં નીચેની પહેલોની જાહેરાત કરી હતી.

૧. અટલ ભુજલ યોજના (ATAL JAL) ની શરૂઆત, ૨. રોહતાંગ પાસ હેઠળની ટનલનું અટલ ટનલ તરીકે નામકરણ અને ૩. ગુડ ગવર્નન્સ ઈન્ડેક્સ (GGI) ની શરૂઆત.

અટલ ભુજલ યોજના (ATAL JAL)
 અટલ ભુજલ યોજના (ATAL JAL) એ રૂ. ૬,૦૦૦ કરોડની કેન્દ્રીય ક્ષેત્રની યોજના છે જે સમુદાયની ભાગીદારી સાથે ભૂગર્ભજળના ટકાઉ વ્યવસ્થાપન માટે ૫ વર્ષમાટે ૨૦૧૯ થી અમલમાં છે.
 ATAL JAL પંચાયતની આગેવાની હેઠળના ભૂગર્ભજળ વ્યવસ્થાપનને પ્રોત્સાહન આપે છે. પાણીના શ્રેષ્ઠ ઉપયોગની સુવિધા માટે સમુદાયમાં પાણી ના બિનજરૂરી વપરાશ ઓછો કરવા પર અને સાથે પાણી સંગ્રહ કરવા પર ભાર છે.

અટલ ભુજલ યોજના જે ૮૨૨૦ ગ્રામ પંચાયતો જે પાણી ની અછત અનુભવી રહી છે ત્યાં લાઉ કરવા માં આવી છે.

યોજના હેઠળ, જાગૃતિ નિર્માણ, ક્ષમતા નિર્માણ, વિવિધ યોજનાઓ સાથે સંકલન અને સારી કૃષિ પદ્ધતિઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવે છે.

વિતરણ સાથે જોડાયેલા સૂચકાંકો (DLIs)-ની ઓળખ કરવામાં આવી છે જેના આધારે પ્રોત્સાહક રકમનું વિતરણ કરવામાં આવશે. ગણવામાં આવેલ પાંચ વિતરણ સાથે જોડાયેલા સૂચકાંકો(DLIs) છે.

ભૂગર્ભજળના ડેટા/માહિતી અને અહેવાલોની જાહેર જાહેરાત (પ્રોત્સાહન ભંડોળના 10%),
સમુદાયની આગેવાની હેઠળની જળ સુરક્ષા યોજનાઓની તૈયારી (પ્રોત્સાહન ભંડોળના 15%)
ચાલુ યોજનાઓના કન્વર્જન્સ દ્વારા હસ્તક્ષેપોનું જાહેર ધિરાણ (પ્રોત્સાહન ભંડોળના 20%)
પાણીના કાર્યક્ષમ ઉપયોગ માટે પ્રથા અપનાવવી (પ્રોત્સાહન ભંડોળના 40%)
ભૂગર્ભજળના સ્તરના ઘટાડાના દરમાં સુધારો (પ્રોત્સાહન ભંડોળના 15%).

વધુ સારું પ્રદર્શન કરતા રાજ્યો/વિસ્તારો વધારાના ભંડોળ માટે પાત્ર હશે.

અટલ ટનલ
 રોહતાંગ પાસ હેઠળની ૮.૮-કિલોમીટર લાંબી અટલ ટનલ ૩,૦૦૦ મીટરની ઊંચાઈથી ઉપરની વિશ્વની સૌથી લાંબી ટનલ છે. તેમાં મુખ્ય ટનલમાં જ ફાયરપ્રૂફ ઈમરજન્સી ટનલ બનાવવામાં આવી છે.

o રોહતાંગ પાસ (૩,૯૭૮ મીટરની ઉંચાઈ) હિમાચલ પ્રદેશ રાજ્યમાં સ્થિત છે.
o તે હિમાલયની પીર પંજાલ પર્વતમાળા પર હાજર છે.
o તે કુલ્લુ ખીણને હિમાચલ પ્રદેશની લાહૌલ અને સ્પીતિ ખીણો સાથે જોડે છે.

તે હિમાચલ પ્રદેશ અને લદ્દાખના દૂરના સરહદી વિસ્તારોને સર્વ-હવામાન કનેક્ટિવિટી પ્રદાન કરશે જે અન્યથા શિયાળા દરમિયાન લગભગ છ મહિના સુધી દેશના બાકીના ભાગોથી કપાયેલા રહે છે.
 આ ટનલ પ્રદેશમાં પ્રવાસનને પ્રોત્સાહન આપવામાં મદદ કરશે.

 

 

ગુડ ગવર્નન્સ ઈન્ડેક્સ (GGI)

દેશમાં શાસનની સ્થિતિ નક્કી કરવા માટે કર્મચારી, જાહેર ફરિયાદ અને પેન્શન મંત્રાલય દ્વારા ગુડ ગવર્નન્સ ઈન્ડેક્સ (GGI) શરૂ કરવામાં આવ્યો છે. તે રાજ્ય સરકાર અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો દ્વારા લેવામાં આવેલા વિવિધ હસ્તક્ષેપોની અસરનું મૂલ્યાંકન કરે છે.

ગુડ ગવર્નન્સ ઈન્ડેક્સ (GGI) ના ઉદ્દેશ્યો:

• રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં ગવર્નન્સની સ્થિતિની સરખામણી કરવા માટે માત્રાત્મક ડેટા પ્રદાન કરો.
•  રાજ્ય અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને શાસન સુધારવા માટે યોગ્ય વ્યૂહરચના ઘડવા અને અમલમાં મૂકવા સક્ષમ બનાવો.
•  પરિણામલક્ષી અભિગમો અને વહીવટ તરફ વળો.

ગુડ ગવર્નન્સ ઈન્ડેક્સ (GGI) નીચેના દસ ક્ષેત્રોને ધ્યાનમાં લે છે:

• કૃષિ અને સંલગ્ન ક્ષેત્રો,
•  વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગો,
•  માનવ સંસાધન વિકાસ,
•  જાહેર આરોગ્ય,
•  જાહેર ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને ઉપયોગિતાઓ,
•  આર્થિક શાસન,
•  સમાજ કલ્યાણ અને વિકાસ,
•  ન્યાયિક અને જાહેર સુરક્ષા,
•  પર્યાવરણ
•  નાગરિક-કેન્દ્રિત શાસન

રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને ત્રણ જૂથોમાં વહેંચવામાં આવ્યા છે – મોટા રાજ્યો, ઉત્તર-પૂર્વ અને પહાડી રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો.

અટલ બિહારી વાજપેયી ના જીવન વિષે અગત્ય ની બાબતો

• અટલ બિહારી વાજપેયીનો જન્મ ૨૫ ડિસેમ્બર, ૧૯૨૪ના રોજ ગ્વાલિયર (હવે ભારતના મધ્ય પ્રદેશ રાજ્યનો એક ભાગ)ના રજવાડામાં થયો હતો.
•  ૧૯૪૨ના ભારત છોડો ચળવળ દરમિયાન તેમણે રાષ્ટ્રીય રાજકારણમાં પ્રવેશ કર્યો જેણે બ્રિટિશ સંસ્થાનવાદી શાસનનો અંત ઝડપી લીધો.
•  તેઓ ૧૯૯૬ (ટૂંકા સમય માટે) અને ૧૯૯૯માં દેશના વડાપ્રધાન હતા. તેઓ પંડિત જવાહરલાલ નેહરુ પછીના પ્રથમ વડાપ્રધાન છે જેઓ સતત બે જનાદેશ સાથે ભારતના વડાપ્રધાન બન્યા છે.
•  તેઓ નવ વખત લોકસભા અને બે વખત રાજ્યસભામાં ચૂંટાયા છે. ૧૯૯૪માં તેમને ભારતના ‘શ્રેષ્ઠ સંસદસભ્ય’ તરીકે પસંદ કરવામાં આવ્યા હતા.
•  તેમને દેશના સર્વોચ્ચ નાગરિક સન્માન, ૨૦૧૫ માં ભારત રત્ન અને ૧૯૯૪ માં બીજા-સૌચ્ચ નાગરિક સન્માન, પદ્મ વિભૂષણથી નવાજવામાં આવ્યા હતા.
•  ઉલ્લેખનીય છે કે, ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયી સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સમક્ષ હિન્દીમાં ભાષણ આપનારા પ્રથમ રાજ્યના વડા હતા.